Vergi Mahkemesi Ne Demektir?

Devletin ve yerel yönetimlerin kamu hizmetlerinde harcanması şartıyla, doğrudan veya dolaylı yoldan vatandaşlardan ve kurumlardan topladığı paraya vergi denir. Devletin topladığı vergi ve cezalara ilişkin olarak açılan iptal veya tam yargı davalarına bakmakla görevli idari mahkemeler İdari Yargılama Usulü Kanunu gereğince vergi mahkemesi olarak isimlendirirler.

Vergi mahkemeleri ilk derece mahkemedir. Vergi mahkemesi kanunda açıkça yetki verilmediği sürece idari davalara bakamaz. Vergi mahkemeleri 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri, Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun ile teşkil edilmiştir. Mahkemelerin bölgesel anlamda sorumluluk alanını Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu belirler

Vergi mahkemelerin almış olduğu kararların istinaf mahkemesi Bölge İdare Mahkemesi, temyiz mahkemesi ise Danıştay’dır.

Vergi Mahkemeleri Hangi Davalara Bakar?

Vergi mahkemesi görevi nedir? Diye soracak olursak, vergi mahkemesi görevi vergi, resim, harç ve bunlara ait cezalar ile ilgili aşağıda belirtilen davalarına bakmaktır.

*  Kamu bütçesine ait vergi, harç, resim ile bunların ceza ve zamlarına ait tarifelere ilişkin davalar,
*  Kamu bütçesine ait vergi konularında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında    Kanunun uygulanmasına ait davalar,
*  Yürürlükteki diğer kanunlarda vergi mahkemesinin sorumluluğuna verilen işler,

Vergi tarifelerine ait davalar dışında idari uyuşmazlık bulunan davaların vergi mahkemesinde görülebilmesi için aşağıda belirtilen iki şartın aynı anda sağlanıyor olması şarttır.

İdari davanın konusu, öncelikle vergi, harç, resim ve buna benzer mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ait olmalıdır. Aynı zamanda bu mali yükümler kamu bütçesine ait olmalı, başka bir ifadeyle bu bütçe, kamu hizmetine ait bir gider karşılığı niteliğinde olmalıdır. Bu iki şartın sağlanamadığı idari uyuşmazlığa esas olan davalar genel görevli mahkeme olan idari mahkemelerde görülür.

Vergi dairelerinin vergi alanında mükellefleri doğrudan etkileyen ve onların hak ve sorumluluklarında değişiklik yaratan uygulamaları idari yargının denetimine tabidir. İdari yargı bu görevini vergi mahkemeleri vasıtasıyla yerine getirir.

Vergi mahkemesinin genel olarak bakmakla yükümlü olduğu iki çeşit dava vardır. Bunlardan birisi iptal davası diğeri ise tam yargı davasıdır.

Vergi Mahkemesi Yürütmenin Durdurulması Kararı Verebilir mi?

Vergi mahkemelerinde açılan iptal davasında en önemli talep, ivedi olarak davanın sonuçlanmasını beklemeden, idari işlemin yürütmesinin durdurulması talebidir. İdari işleme ait yürütmenin durdurulması talebi İdari işlemin uygulanması halinde giderilmesi güç veya olanaksız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartıyla yapılır.

Vergi uyuşmazlıklarından doğan vergi, harç ve benzeri mali yükümler ile bu yükümlere ait zam ve cezalara ilişkin açılan davalara konu olan tahsil işlemleri kendiliğinden durmaz. Vergi ve para cezalarına ilişkin ihbarnamelerde bu husus küçük harflerle de olsa (bazen arka sayfada) yazılıdır.

Vergi mahkemeleri tarafından davalı idarenin savunması alındıktan sonra mahkeme tarafından yapılan değerlendirme neticesinde, idari işlemin uygulanması halinde giderilmesi güç veya olanaksız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartını gerekçe göstererek idari işleme ait yürütmenin durdurulması kararı verebilirler.

Avukat Devrim Bozkurt

Kadıköy / İstanbul – Türkiye