Ortaklığın Giderilmesi Davası

“Ortaklığın Giderilmesi”, eski adıyla “İzalei Şüyu Davası” mülkiyetin birden fazla kişi arasında ortak olduğu durumlarda, bu ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla açılan bir davadır. Bu dava, ortakların kendi aralarında anlaşarak taşınmazın veya taşınır malın paylaşımını yapamadıkları durumlarda mahkeme yoluyla çözüm arayışına girdikleri bir hukuki süreçtir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir?

Ortaklığın Giderilmesi Davası, genellikle miras yoluyla edinilmiş taşınmazlar ya da ortak mülkiyete konu olan mallar üzerinde ortaya çıkar. Bu tür durumlarda, ortaklar mülkiyet üzerindeki haklarını sonlandırmak ve mülkiyeti bireyselleştirmek isteyebilirler. Dava, tüm ortakların katılımıyla taşınmazın veya taşınır malın satışının gerçekleştirilmesi ve elde edilen gelirin paylaştırılması amacıyla açılır.

Artıları Eksileri Nelerdir?

(+) Bu tip davaların tek bir avantajı vardır. O da herhangi bir anlaşmanın imkansız olduğu durumlarda mahkeme aracılığı ile uyuşmazlığın sonlanmasıdır.

(-) Dezavantajları ise birden fazladır. İlk olarak umuma satış hainde dava konusu ev, arsa artık neyse, onun ortaklar dışındaki üçüncü kişilerin eline geçmesi söz konusu olur.

(-) Dava konusu mal değerinin yarısına kadar inecek değerde satılabilir.

(-) Özellikle vefat eden maliklerin durumu dikkate alındığında dava ve satış süreci çok daha karmaşık ve içinden çıkılmaz hale gelebilir. Bu durumda yıllarca sürecek tatsız bir süreç yaşanır.

Arabuluculuk Zorunlu Mu?

Evet. Ortaklığın Giderilmesi Davaları Arabuluculuk Kanunu‘nda zorunlu arabuluculuk hükümlerinin uygulanacağı davalar arasında sayılmıştır.

Taraflar razı gelmediği halde, Mahkeme tarafından açık artırma suretiyle satışa karar verildiği durumlarda tüm taraflar için zarar tehlikesi doğmaktadır. Hele bir de umuma açık artırma yoluyla satışa karar verildiyse taşınmazın satışından elde edilen bedel (muhammen bedelin %60-70’i gibi) tarafları tatmin etmez.

Ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıkların arabuluculuk yöntemiyle çözümü, hem ekonomik olarak daha avantajlı hem de daha hızlı bir çözüm imkanı sunar. Dava şartı zorunlu arabuluculuk aşamasında, tarafların karşılıklı iletişime geçerek ortak aklın emrettiği en doğru çözümde buluşması sağlanır. Böylece mallar icra yoluyla satılmadan aile içinde de kalabilir.  Ayrıca dava ve satış süreci masrafları çıkmaz.

Arabuluculuk, dava şartı olduğundan dava açılmadan önce bu sürecin tamamlanması zorunludur.

Dava Süreci Nasıl İşler?

TMK’nın 651, 656. maddelerinde ortak muristen kalan malların paylaştırılmasına yönelik düzenleme getirilmiş olup, TMK’nın 698, ve 699. maddelerinde ise paylı mülkiyetin sona erdirilmesine ilişkin düzenleme getirilmiştir.

Ortaklığın (paydaşlığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda ortaklar (paydaşlar) arasında mevcut birlikte mülkiyet (paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyeti) ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.

Ortaklığın Giderilmesi Davası, taşınmazın veya taşınır malın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılır.

Ortaklığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı HMK’nun 27. maddesi uyarınca davada bütün pay sahiplerinin yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan (taraf teşkili tamamlandıktan) sonra davanın görülmesi gerekir.

İşin esasına girdikten sonra mahkeme, ilk olarak ortaklığın ne şekilde giderileceğine karar verir. Bu süreçte mahkeme, malın aynen taksim edilip edilemeyeceğini değerlendirir. Eğer aynen taksim mümkün değilse, malın satılarak bedelinin paylaştırılmasına hükmeder.

Öncelikle dava konusu taşınmazın yüzölçümü ve hissedar sayısı dikkate alınarak hissedarlarına ivazlı veya ivazsız olarak hisseleri oranında aynen taksiminin mümkün olup olmadığı incelenir.

Aynen taksim mümkün değilse, örneğin taşınmaz tarım arazisi ise veya bölünemeyecek kadar küçük ya da bölündüğünde değeri azalacaksa ortaklığın satış suretiyle giderilebilmesine karar verilir.

Ortaklığın mümkünse aynen taksim yolu ile, mümkün olmadığı taktirde satış yolu ile giderilmesinin talep edildiği davalarda; öncelikle taşınmazın fiili ve hukuki durumu bilirkişiler tarafından değerlendirilerek aynen taksimi mümkünse, ortaklığın gerekirse ivaz ilavesi ile aynen taksim yolu ile giderilmesi gerekir, aynen taksim mümkün değilse hukuki ve fiili sebeplerinin açıklanması ve sonucuna göre satış yolu ile ortaklığın giderilmesine karar verilmesi gerekir.

Dava dosyasında (1) tüm delillerin toplanmış, (2) usulüne uygun keşif yapılmış, (3) bilirkişi raporu alınmış, (4) bilirkişi raporunda aynen taksime ilişkin tüm hususlar araştırılıp incelenmiş, (4) raporun gerekçeli ve denetime elverişli olduğu anlaşılmış ise “satış suretiyle ortaklığın giderilmesi” kararı verilir.

Mahkemece, paydaşlığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi halinde satışın nasıl yapılacağının ve satış bedelinin ne şekilde dağıtılacağının hüküm sonucunda gösterilmesi gerekir.

Mahkeme, satış işleminin ya ortaklar arasında ya da umuma açık artırma yoluyla yapılmasına karar verir. İkinci ihtimalde, tüm ortaklar ve üçüncü kişiler açık artırmaya katılabilir. Elde edilen para, ortaklara hisseleri oranında paylaştırılır.

Satışına karar verilen taşınmaz;

• Paylı mülkiyet hükümlerine konu ise satış bedelinin paydaşların tapudaki payları oranında,

• Elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi olması halinde satış bedelinin mirasçılık belgesindeki paylar oranında,

• Hem paylı, hem de elbirliği mülkiyeti halinin bir arada bulunması halinde ise satış bedelinin tapudaki ve mirasçılık belgesindeki paylar nazara alınarak dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
  

Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarının sonucunda kazanan ve kaybeden taraftan söz edilemeyeceğinden, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin taraflara payları oranında yükletilmesi gerekir.

Bu Alanda Nasıl Hizmet Veriyoruz?

Kadıköy’deki hukuk büromuzda, Ortaklığın giderilmesi davası alanında deneyimli bir ekiple müvekkillerimize hizmet vermekteyiz. Sürecin en başından itibaren müvekkillerimize yol gösteriyor, dava sürecini şeffaf bir şekilde yönetiyor ve en iyi sonuçları elde etmek için çalışıyoruz. Zorunlu Arabuluculuk sürecinde de müvekkillerimize destek sunuyor, taraflar arasında uzlaşmayı teşvik ederek, uzun süren davaların önüne geçilmesini sağlıyoruz.

Hedefimiz, müvekkillerimizin haklarını koruyarak, süreci en karlı ve adil şekilde sonuçlandırmaktır. Ortaklığın Giderilmesi Davası konusunda uzman ekibimizle, hukuki desteğe ihtiyaç duyan herkesin yanındayız.