İdari Davalarda Miktar Artırımı ve Faiz

İdareye karşı açılan Tam Yargı Davalarında Miktar Artırımı ve Faiz Uygulamasına ilişkin 24.10.2024 tarihli ve 2021/5 E. – 2024/2 K. sayılı Danıştay İçtihadı Birleştirme Kararı 16 Nisan 2025 tarihli Resmi Gazetede yayınlandı.

Giriş
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu, 16 Nisan 2025 tarihli ve 2024/2 sayılı kararıyla, tam yargı davalarında miktar artırımı yapılması halinde artırılan kısma hangi tarihten itibaren faiz uygulanacağına ilişkin önemli bir içtihat birliği sağladı. Bu karar, idari yargıdaki uygulama farklılıklarını gidererek hukuki istikrarı hedeflemektedir.

Kararın Özeti
Danıştay, tam yargı davalarında dava dilekçesiyle talep edilen miktarın yargılama sürecinde artırılması halinde, artırılan miktara uygulanacak faizin başlangıç tarihinin, dava dilekçesindeki miktar için belirlenen faiz başlangıç tarihiyle aynı olması gerektiğine karar verdi. Böylece, dava dilekçesinde talep edilen miktara hangi tarihten itibaren faiz uygulanacaksa (örneğin, idareye başvuru tarihi, dava açma tarihi veya olay tarihi), artırılan miktar için de aynı tarih geçerli olacak.

Kararın Dayanakları

1. Hukuki Süreklilik ve İstikrar:
   Karar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 16. maddesinin 4. fıkrasında düzenlenen miktar artırımı müessesesinin amacını vurguladı. Buna göre, miktar artırımı yeni bir talep oluşturmaz; mevcut davada talep edilen miktarın düzeltilmesidir. Dolayısıyla, faiz uygulamasının da dava dilekçesindeki esaslara göre devam etmesi gerekir.
2. Adil Yargılama ve Hak Arama Özgürlüğü:
   Karar, Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesine atıfta bulunarak, gerçek zararın tam olarak tazmin edilmesinin önemini vurguladı. Miktar artırımının, davacıların başlangıçta belirsiz olan zararlarını yargılama sürecinde gidermek için kullanılan bir araç olduğu belirtildi.
3. Yargıtay İçtihatları ile Paralellik:
   Danıştay, Yargıtay’ın 24/05/2019 tarihli İçtihat Birleştirme Kararı’na atıf yaparak, kısmi ıslah yoluyla artırılan miktarların faiz taleplerinin de dava dilekçesindeki esaslara tabi olması gerektiğini kabul etti. Bu yaklaşım, hukuk sistemindeki bütünlüğü sağlamayı amaçlamaktadır.

Kararın Etkileri

Davacılar Lehine Sonuçlar:

• Gerçek zararın tam tazmini kolaylaşacak; artırılan miktarlar için dahi dava tarihinden itibaren faiz uygulanması davacıların hak kaybını önleyecek.
• Özellikle enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde, geçmişe dönük faizlerin davacıları koruyucu etkisi artacak.

İdare ve Mahkemeler Açısından:

• Uygulama birliği sağlanarak yargısal süreçler hızlanacak.
• İdare, miktar artırım taleplerine daha hızlı yanıt verme yükümlülüğü altına girecek.

Sonuç
Danıştay’ın bu kararı, idari yargıdaki miktar artırımı ve faiz uygulamalarına ilişkin belirsizlikleri gidererek önemli bir boşluğu doldurmuştur. Yargıtay ve Danıştay içtihatlarının paralelliği, hukuk sistemimizdeki uyum açısından umut vericidir.

Anahtar Kelimeler: Tam yargı davası, miktar artırımı, faiz uygulaması, Danıştay, içtihat birliği.