Avukatlık Kanunu’nun Bazı Maddeleri İptal Edildi

Anayasa Mahkemesi Avukatlık Kanunu‘nun 134 ve 135. maddelerinin Anayasa‘ya aykırı olduğu için iptaline karar verdi. Ankara 20. İdare Mahkemesi’nin “anayasaya aykırılık itirazı” üzerine yapılan inceleme sonucunda verilen kararda:

“1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun; 134 ve 135. maddesinin, Anayasa’ya aykırı olduklarına ve İPTALLERİNE,  6/3/2025 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.” denilerek, KARARIN RESMÎ GAZETE’DE YAYIMLANMASINDAN BAŞLAYARAK DOKUZ AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRECEĞİ belirtildi.

İtiraz başvurusunda, itiraz konusu kurallarda disiplin uygulamalarıyla ilgili olarak herhangi bir ilkenin belirlenmediği, hangi disiplin fiillerine ne tür cezaların uygulanacağının düzenlenmediği, idareye anılan cezaların uygulanması konusunda sınırsız bir takdir yetkisinin tanındığı, bu itibarla aynı fiil nedeniyle en hafif cezanın uygulanabileceği gibi en ağır cezanın da uygulanmasının mümkün olduğu, bu hâliyle disiplin suç ve cezaları konusunda kanuni güvencenin sağlanmadığı, bireylerin hangi somut fiil ve olguya hangi hukuki yaptırımın veya sonucun bağlandığını belirli bir açıklık ve kesinlikte öngörebilmelerine yasal çerçevede imkân tanınmadığı, bu itibarla suçta ve cezada kanunilik ilkesinin ihlal edildiği belirtilerek kuralların Anayasa’nın 2., 13. ve 38. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştü.

Anayasa Mahkemesi daha önce de;

• 22/9/2021 tarihli ve E.2021/16, K.2021/62 sayılı kararı ile 25/1/1956 tarihli ve 6643 sayılı Türk Eczacıları Birliği Kanunu’nun,
• 22/3/2023 tarihli ve E.2023/53, K.2023/49 sayılı kararı ile 27/1/1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu‘nun,
• 22/03/2023 tarihli ve E.2023/18, K.2023/57 sayılı kararı ile 9/3/1954 tarihli ve 6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun’un,
• 05/11/2024 tarihli ve E.2024/185, K.2024/178 sayılı kararı ile 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun, benzer düzenlemeler içeren hükümlerini iptal etmişti.

1136 sayılı Kanun’un itiraz konusu 134. maddesinde avukatlık onuruna, düzen ve gelenekleri ile meslek kurallarına uymayan eylem ve davranışlarda bulunanlarla mesleki çalışmada görevlerini yapmayan veya görevinin gerektirdiği dürüstlüğe uygun şekilde davranmayanlar hakkında bu Kanun’da yazılı disiplin cezalarının uygulanacağı,

135. maddesinde ise avukatlar hakkında uygulanacak disiplin cezalarının uyarma, kınama, on bin liradan yüz elli bin liraya kadar para cezası, işten çıkarma ve meslekten çıkarma (avukatlık ortaklığı için baro avukatlık ortaklığı sicilinden silinme) olduğu hususları bulunmaktaydı.

Anayasa Mahkemesi yukarıda anılan benzer iptal kararlarında dayandığı “disiplin cezası uygulanabilecek hâller sayılmakla ve disiplin cezaları da gösterilmekle birlikte maddede sayılan disiplin suç ve cezaları arasında yeterli bağlantının kurulamadığı, bu çerçevede disiplin cezasını gerektiren eylemin gerçekleşmesi durumunda fiil ve hareketin niteliğine göre disiplin cezalarının verilebileceği öngörülmekle birlikte bu ölçütün disiplin cezasının muhatapları açısından yeterli bir hukuki güvence sağlamadığı” yönündeki gerekçenin Avukatlık Kanunu’nun disiplini düzenleyen 134. ve 135. maddeleri için de geçerli olduğunu ifade ederek iptallerine karar verdi.